Trong kiến trúc nhà ở Việt Nam, bậc tam cấp là một chi tiết quen thuộc, thường được thiết kế ở lối vào, trước hiên nhà hay cổng chính. Không chỉ tạo sự thuận tiện cho việc đi lại, bậc tam cấp còn mang trong mình ý nghĩa phong thủy quan trọng, ảnh hưởng đến tài lộc, sức khỏe và sự may mắn của gia chủ. Trong đó, tam cấp 5 bậc được xem là lựa chọn phổ biến, vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng vừa hợp phong thủy. Vậy cách tính bậc tam cấp theo quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử như thế nào để đảm bảo chuẩn phong thủy?
Bậc tam cấp là gì?
Bậc tam cấp là phần bậc thềm nối từ sân lên nền nhà, thường được xây với 3 bậc tượng trưng cho Thiên – Địa – Nhân. Đây là một quan niệm phong thủy truyền thống, thể hiện sự hài hòa giữa con người với đất trời. Tuy nhiên, trong thực tế xây dựng hiện nay, khi nền nhà cao hơn so với sân, bậc tam cấp có thể phát triển thành 5 bậc (ngũ cấp), 7 bậc hoặc 9 bậc, miễn sao vẫn tuân theo nguyên tắc phong thủy. Điểm khác biệt giữa bậc tam cấp và cầu thang nhiều tầng là: tam cấp chỉ dùng để nâng nền và tạo lối đi ở không gian mặt tiền, còn cầu thang được xây dựng để kết nối nhiều tầng trong nhà.
Tham khảo thêm: TOP 10 mẫu bậc tam cấp hiện đại, đẹp và hợp xu hướng nhất
Tam cấp 5 bậc là gì?
Tam cấp 5 bậc, hay còn gọi là bậc ngũ cấp, là dạng bậc thềm được xây với 5 bậc thay vì 3 bậc truyền thống. Kiểu thiết kế này thường áp dụng cho những ngôi nhà có nền cao so với sân, vừa giúp việc đi lại thuận tiện, vừa đảm bảo tính thẩm mỹ. Trong phong thủy, 5 bậc tam cấp được đánh giá cao vì bậc cuối cùng rơi vào cung Sinh theo nguyên tắc Sinh – Lão – Bệnh – Tử, tượng trưng cho sự khởi đầu, sinh sôi và may mắn. Chính vì vậy, xây nhà 5 bậc thềm là lựa chọn lý tưởng để mang lại vượng khí, tài lộc cho gia chủ.

Tam cấp 5 bậc trong kiến trúc và phong thủy
Ý nghĩa thực tế của tam cấp 5 bậc
Trong xây dựng hiện đại, tam cấp 5 bậc thường được lựa chọn khi nền nhà cao hơn sân từ 70–90cm. Số lượng bậc này vừa đủ để tạo độ cao hợp lý, giúp việc đi lại dễ dàng, không quá dốc cũng không tốn diện tích. Đồng thời, 5 bậc cũng mang đến sự cân đối, hài hòa cho tổng thể kiến trúc mặt tiền. Nhiều gia chủ gọi đây là bậc ngũ cấp đẹp, bởi nó không chỉ tiện lợi trong sinh hoạt hàng ngày mà còn giúp không gian trước nhà trở nên sang trọng, bề thế hơn.
Ý nghĩa thẩm mỹ của tam cấp 5 bậc
So với tam cấp 3 bậc truyền thống, tam cấp 5 bậc mang lại vẻ ngoài vững chãi, cân xứng và có chiều sâu hơn cho ngôi nhà. Các bậc được thiết kế đều đặn, kết hợp cùng vật liệu ốp lát như đá granite, đá marble hay đá nhân tạo sẽ làm nổi bật sự tinh tế, đồng thời tạo điểm nhấn cho khu vực cửa chính. Đặc biệt, với biệt thự hoặc nhà phố có mặt tiền rộng, bậc ngũ cấp thường được kết hợp cùng lan can, tay vịn hoặc tiểu cảnh để tạo ấn tượng ngay từ lối vào.
Ý nghĩa phong thủy của tam cấp 5 bậc
Trong phong thủy, số lẻ thường tượng trưng cho dương khí, sự phát triển và may mắn. Vì vậy, việc xây 5 bậc tam cấp là lựa chọn lý tưởng, vừa thuận tiện trong sử dụng vừa đảm bảo yếu tố cát lợi. Theo cách tính Sinh – Lão – Bệnh – Tử, bậc thứ 5 rơi vào cung Sinh, tượng trưng cho sự khởi đầu, sinh sôi, thịnh vượng. Đây là lý do vì sao nhiều gia đình ưu tiên chọn ngũ cấp thay vì 4 hay 6 bậc.
Ngoài ra, trong quan niệm dân gian, con số 5 còn gắn liền với ngũ hành (Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ). Khi bậc tam cấp được xây thành 5 bậc, nó như một biểu tượng của sự cân bằng, hài hòa giữa các yếu tố tự nhiên, góp phần đem lại vượng khí cho gia đình.

Khi nào nên chọn tam cấp 5 bậc?
- Khi nền nhà cao hơn sân khoảng 70–90cm.
- Khi gia chủ mong muốn không gian mặt tiền bề thế, sang trọng.
- Khi muốn đảm bảo yếu tố phong thủy tốt (rơi vào cung Sinh).
- Khi cần thiết kế bậc ngũ cấp đẹp để kết hợp với đá ốp mặt tiền nhằm tăng giá trị thẩm mỹ và độ bền cho công trình.
Cách tính bậc tam cấp theo Sinh – Lão – Bệnh – Tử
Nguyên tắc Sinh – Lão – Bệnh – Tử
Theo quan niệm phong thủy truyền thống, mỗi bậc tam cấp đều tương ứng với một cung trong vòng tuần hoàn Sinh → Lão → Bệnh → Tử, sau đó lặp lại. Trong đó:
- Sinh: Khởi đầu mới, sự phát triển, sinh sôi nảy nở.
- Lão: Trưởng thành, ổn định, vững bền.
- Bệnh: Bệnh tật, khó khăn, hao tổn.
- Tử: Kết thúc, xui rủi, mất mát.
Muốn bậc tam cấp mang lại may mắn và tài lộc thì bậc cuối cùng phải rơi vào cung Sinh (tốt nhất) hoặc cung Lão.
Ví dụ tính cho 5 bậc tam cấp
- Bậc 1 (sân nhà): Sinh
- Bậc 2 (tam cấp 1): Lão
- Bậc 3 (tam cấp 2): Bệnh
- Bậc 4 (tam cấp 3): Tử
- Bậc 5 (nền nhà): Sinh
Như vậy, với tam cấp 5 bậc, bậc cuối cùng sẽ rơi vào cung Sinh, được xem là cung đẹp nhất, mang đến may mắn, thuận lợi, tài lộc và hạnh phúc cho gia chủ. Đây cũng chính là lý do nhiều gia đình ưu tiên xây nhà 5 bậc thềm thay vì các số bậc khác.
Lưu ý khi áp dụng
- Tránh chọn số bậc chẵn (2, 4, 6, 8…) vì thường rơi vào cung Bệnh hoặc Tử.
- Nếu nền nhà quá cao, có thể làm 7 hoặc 9 bậc, nhưng vẫn phải đảm bảo bậc cuối cùng rơi vào Sinh hoặc Lão.
- Bậc tam cấp cần kết hợp đúng kích thước (cao 15–18 cm, rộng 25–30 cm) và vật liệu bền đẹp như đá ốp mặt tiền để vừa hợp phong thủy vừa đảm bảo độ bền lâu dài.

Bậc tam cấp sao cho đúng phong thủy và chuẩn kỹ thuật
Để bậc tam cấp vừa đẹp mắt, vừa hợp phong thủy, gia chủ cần chú ý đồng thời đến kích thước, số bậc, vật liệu và cách bố trí tổng thể.
- Chiều cao: Mỗi bậc nên cao từ 15 – 18 cm, phù hợp với bước chân người Việt, đảm bảo thuận tiện khi di chuyển. Bậc quá cao sẽ gây khó khăn cho người già, trẻ nhỏ, trong khi bậc quá thấp lại làm mất cân đối.
- Chiều rộng: Tiêu chuẩn khoảng 25 – 30 cm, đủ thoải mái để đặt bàn chân chắc chắn, tạo cảm giác an toàn. Với nhà biệt thự hoặc sảnh lớn, chiều rộng có thể tăng thêm để tạo sự bề thế.
- Số bậc: Ưu tiên chọn số lẻ (3, 5, 7, 9) để rơi vào cung Sinh hoặc Lão theo nguyên tắc Sinh – Lão – Bệnh – Tử. Riêng tam cấp 5 bậc thường được xem là lựa chọn tốt nhất, vừa cân đối, vừa rơi vào cung Sinh.
- Vật liệu: Để bậc tam cấp thêm chắc chắn và sang trọng, gia chủ có thể sử dụng các loại đá tự nhiên, đá granite, đá marble hoặc đá nhân tạo.
- Nguyên tắc an toàn: Bề mặt bậc cần chống trơn trượt, mép bậc nên được xử lý bo tròn hoặc thêm gờ chống trượt. Điều này vừa đảm bảo an toàn, vừa giữ được nét tinh tế cho mặt tiền.
Lưu ý khi xây nhà 5 bậc thềm
Khi lựa chọn xây tam cấp 5 bậc, gia chủ cần chú ý một số điểm quan trọng để đảm bảo vừa hợp phong thủy vừa bền đẹp theo thời gian.
- Tránh số bậc chẵn: Theo quan niệm dân gian, số bậc chẵn dễ rơi vào cung Bệnh hoặc Tử, mang ý nghĩa không may mắn. Vì vậy, xây 5 bậc tam cấp là lựa chọn hợp lý nhất khi nền nhà cao khoảng 70–90cm.
- Đảm bảo cân bằng kiến trúc: Chiều cao, chiều rộng và độ dài của bậc phải hài hòa với mặt tiền và sân vườn. Nếu mặt tiền rộng, có thể mở rộng bậc sang hai bên để tạo sự cân đối và sang trọng.
- Chọn vật liệu chất lượng: Bậc tam cấp là khu vực chịu lực và chịu tác động trực tiếp của thời tiết, vì vậy nên ưu tiên vật liệu bền chắc, ít thấm nước, chống trơn trượt.
- Giữ yếu tố phong thủy: Bậc cuối cùng của tam cấp 5 bậc rơi vào cung Sinh, rất tốt cho tài lộc và vượng khí. Tuy nhiên, khi thi công cần tính toán chính xác, tránh sai lệch dẫn đến mất ý nghĩa phong thủy.
- Tính an toàn: Nên xử lý mép bậc bo tròn hoặc tạo gờ chống trơn. Với gia đình có trẻ nhỏ và người già, việc lựa chọn bề mặt chống trượt là vô cùng cần thiết.

Có thể thấy, tam cấp 5 bậc là lựa chọn phổ biến trong xây dựng nhà ở hiện nay, vừa tiện lợi trong sinh hoạt, vừa đảm bảo yếu tố thẩm mỹ và phong thủy. Theo nguyên tắc Sinh – Lão – Bệnh – Tử, bậc thứ 5 rơi vào cung Sinh, tượng trưng cho sự sinh sôi, phát triển và thịnh vượng, mang lại nhiều may mắn cho gia chủ. Việc kết hợp đúng số bậc, kích thước chuẩn và vật liệu chất lượng sẽ giúp bậc tam cấp bền chắc, đẹp mắt và đúng phong thủy.
Đặc biệt, để tạo nên một bậc tam cấp sang trọng và đồng bộ với tổng thể kiến trúc, gia chủ có thể tham khảo các mẫu đá ốp mặt tiền tại Hoàng Minh Stone. Với chất liệu bền, màu sắc tự nhiên, vân đá tinh tế và khả năng chống thấm vượt trội, Hoàng Minh Stone không chỉ mang lại vẻ đẹp đẳng cấp mà còn đảm bảo độ bền lâu dài cho công trình.